Van huisbezoek tot doorgeefwinkel: zo vindt de kruisvereniging de zorg opnieuw uit
Van huisbezoek tot doorgeefwinkel: zo vindt de kruisvereniging de zorg opnieuw uit
Bron: BNdeStem 9 juni 2024
FIJNAART – Zonder Toos had de 90-jarige man misschien nóg in een wankel bed geslapen. Tot twee keer toe zakte hij erdoorheen. Maar ja: de gemeente of thuiszorg kan een kapot bed niet voor je fiksen… Vrijwilliger Toos deed dat wel, met goede reden.
Toos Buijs (75) werkte vroeger in verpleeghuizen. Ze kent de knelpunten in de reguliere zorg. Nu is ze vrijwilliger bij de Kruisvereniging West-Brabant en onderzoekt ze hoe ze op een andere manier hulp kan bieden.
,,Wij halen die bureaucratie eruit. Wij beginnen bij mensen van vlees en bloed, wat zij nodig hebben. En daarna kijken we: hoe regelen we dat?”, legt Joke Voermans uit hoe de kruisvereniging te werk gaat. Ze is er bestuurslid.
Ook Voermans heeft een achtergrond in de zorg, als verpleegkundige. ,,De Nederlandse zorg is steeds meer een wereld van regeltjes, systemen en protocollen. Alles moet efficiënt, moet passen in de systemen van zorgverzekeraars en roostermakers.”
Tot de jaren 90 wemelde het in Nederland van de kruisverenigingen, die verantwoordelijk waren voor bijvoorbeeld wijkzusters en kraamzorg. Na vele fusies en beleidswijzigingen verdwenen de meeste uit beeld. Maar een aantal bleef bestaan, vooral in West-Brabant en de Achterhoek. Niet meer als ‘officiële’ zorgorganisaties, maar als verenigingen van burgers die de zorg willen verbeteren.
Deur voor deur aanbellen
Bijvoorbeeld met het wijkenproject, dat vorig jaar begon in Wouw en Roosendaal. Vrijwilligers verspreidden daar flyers in bepaalde straten om hun komst aan te kondigen. Kort daarna belden ze daar aan, deur voor deur. Om bewoners te vragen: hoe gaat het? En: kunt u ergens hulp bij gebruiken?
Kunnen mensen terecht bij bestaande zorginstanties, dan stuurt de kruisvereniging ze door. Passen ze niet in bestaande hokjes, dan gaat de vereniging zelf aan de slag, op eigen kosten.
Buijs helpt bij dingen waar ‘gewone’ zorginstellingen geen tijd of projecten voor hebben. Die 90-jarige meneer met zijn kapotte bed is daar een voorbeeld van. Buijs vond een gratis tweedehands bed voor hem en regelde vrijwillige klussers om het op te halen en in elkaar te zetten.
Zo was er ook een oudere dame die dankzij Buijs voor het eerst in jaren naar de carnavalsoptocht kon. En iemand die in een rouwperiode de tuin liet versloffen, dus hulp kreeg om die weer op orde te brengen.
Voermans: ,,Vaak weten mensen niet waar ze naartoe moeten. Of ze hebben zulke specifieke hulp nodig dat instanties er niet mee uit de voeten kunnen. Ons wijkenproject lost dat op. Mensen hoeven er niet over na te denken waar ze moeten aankloppen, want wij komen zelf aan de deur. En omdat wij geen vast ‘zorgaanbod’ hebben, kunnen we meedenken over élke vraag.”
Gratis bijscholing
Ook met andere projecten probeert de kruisvereniging eigen oplossingen te bedenken. Zo zijn er doorgeefwinkels (zie kader) die verspilling van zorgmateriaal voorkomen. En er is ‘Samen leren in de wijk’: een breed programma van cursussen en trainingen. De ongeveer 60.000 leden in West-Brabant kunnen die gratis volgen.
Er is bijvoorbeeld een cursus ziekenverzorging, handig voor mantelzorgers. Er zijn EHBO-cursussen, trainingen over koken voor mensen met diabetes, babyzorg, depressie. Voermans: ,,Zo proberen we mensen kennis en vaardigheden te geven waarmee ze beter voor zichzelf of anderen kunnen zorgen. Hard nodig, nu mensen langer zelfstandig wonen en de overheid wil dat we meer zelf regelen.”
De kruisvereniging maakt zich zorgen over de groeiende groep mensen die hulp nodig heeft, maar niet krijgt. Toch blijft Voermans optimistisch: misschien zijn oplossingen voor problemen in de zorg wel eenvoudiger dan we denken. ,,Ja, de zorg is duur. Ja, zorgorganisaties hebben te weinig personeel. Maar een deel van die problemen komt ook door de manier waarop de zorg nu is ingericht.”
Want al dat papierwerk kost ook geld en tijd. ,,Als Nederland de bureaucratie meer durft los te laten, komt er meer ruimte voor andere dingen. En als het om het tekort aan mankracht gaat? Wij denken dat er enorme hoeveelheden talent en energie in de wijken zitten, die nu niet worden benut.”
,,Als je ziet wat één topvrijwilliger kan betekenen… Vooral zestigplussers worden vaak als zorgenpunt gezien, als groep die hulp nodig heeft. Wij zien die groep ook als bron van kennis, tijd en aandacht. Misschien zit de oplossing vooral daar, niet in de professionele zorg.”
